چند روش برای بررسی سلامت هارد دیسک در ویندوز

هارد درایو، قلب رایانۀ شماست، جایی که همۀ مهم‌ترین داده‌های شما ذخیره شده‌اند. با این‌ که تمام اجزاء کامپیوتر قابل تعویض هستند، اگر از داده‌های ارزشمند روی هارد درایو بکاپ تهیه نکرده باشید، نمی‌توانید آن‌ها را بازیابی کنید. به همین دلیل، مطمئن شدن از سالم باقی ماندن هارد درایو حیاتی است

راه‌های مختلفی برای بررسی سلامت هارد درایو وجود دارد – از روش‌های تعبیه شده در ویندوز گرفته تا برنامه‌های تشخیصی سازندۀ HDD شما، و ما بهترین این روش‌ها را به شما خواهیم گفت.

استفاده از برنامه‌های HDD شرکت تولیدکننده

بیشتر تولیدکنندگان بزرگ هارد درایو، برنامه‌های قوی رایگانی را برای بررسی سلامت و عملکرد هارد درایو در اختیار قرار می‌دهند. برای این که بدانید از کدام روش استفاده کنید، قدم اول، مسلما اطلاع از make هارد درایو شماست.

اگر make هارد درایو خود را می‌دانید، این بخش را نادیده بگیرید. اگر از آن بی‌اطلاع هستید دکمۀWin  را بزنید، «device manager» را تایپ کنید و زمانی که در نتایج جست‌و‌جو ظاهر شد، روی آن کلیک کنید. در device manager گزینۀ «Disk drives» را باز کرده و شمارۀ مدل هارد درایو خود را یادداشت نمایید. سپس، شمارۀ مدل را در گوگل جست‌وجو کنید تا نتایجی را که نشان دهندۀ make هارد درایو شماست، بیاورد.

در ادامه، به صفحۀ پشتیبانی تولیدکنندۀ خود بروید و خدمات هارد درایو آن‌ها را پیدا کنید. برای این که کارتان آسان‌تر شود، لینک صفحات دانلود مربوطه از معروف‌ترین برندهای هارد درایو در زیر آمده است:

• Western Digital
• Seagate
• Samsung
• Adata

عملکرد هر کدام از این برنامه‌ها کمی با دیگری تفاوت دارد، ولی مهم این است که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌هایی برای تشخیص دارند که به شما امکان آزمایش سلامت هارد درایو خود را می‌دهد.

برنامۀ CHKDSK ویندوز 

برنامۀ CHKDSK ویندوز یک برنامۀ داخلی ویندوز است که دیسک شما را برای پیدا کردن خطاهای سیستم (system errors) و بد سکتورها (bad sectors) اسکن می‌کند و نشان می‌دهد که آیا هارد دیسک شما اشکالی دارد یا نه. این برنامه هم اشکال‌ها را اسکن می‌کند و هم اشکال‌هایی را که می‌تواند، بر طرف می‌کند و اگر مشکل بزرگتری باشد که نتواند آن را حل کند، به شما اطلاع می‌دهد. شما می‌توانید هم برای بررسی سلامت هارد دیسک و هم در صورت امکان رفع سکتورهای خراب و خطاها، از این برنامه استفاده کنید.

برای استفاده از CHKDSK، روی درایوی که می‌خواهید خطاهای آن را چک کنید، کلیک راست کرده و «Properties» را انتخاب کنید. سپس روی برگۀ «tools» کلیک کرده و بعد دکمۀ «Check now» را بزنید.

یک پنجره با دو گزینه باز می‌شود، یکی برای رفع خطاها و یکی برای اسکن سکتورهای خراب. اگر می‌خواهید خطاها و سکتورهای خراب را برطرف کنید می‌توانید این گزینه‌ها انتخاب نمایید؛ در غیر این صورت فقط روی «Start» کلیک کنید تا گزارش ساده‌ای از اشکالات هارد دیسک (اگر مشکلی باشد) دریافت کنید.

این برنامه بسیار ساده است و روی پیدا کردن خطاهای سیستم و سکتورهای خراب تمرکز دارد. فقط به شما اطلاع می‌دهد که آیا مشکل بزرگی وجود دارد و کار دیگری نمی‌کند، پس تنها آن را به عنوان برنامۀ ابتدایی برای بررسی و رفع مشکل به کار ببرید.

استفاده از WMIC برای تشخیص هارد سالم

WMIC یک رابط خط فرمان (command-line interface) است که به شما امکان می‌دهد وظایف مدیریتی فراوانی را اجرا کنید، از جمله بررسی سلامت هارد دیسک. این برنامه از ویژگی S.M.A.R.T (فناوری خود نظارت‌کننده، آنالیزگر و گزارش‌دهنده) هارد دیسک استفاده می‌کند تا وضعیت را بسنجد و نتیجۀ ساده‌ای به دست دهد، مثلا «OK» یا «Pred fail» و ... . با این حال، فرمان بسیار ساده‌ای است که داده‌های بسیار اندکی فراهم می‌کند، ولی سریع است و ویژگی داخلی ویندوز.

برای بررسی یک هارد دیسک با WMIC، دکمه‌های Win + R  را بزنید تا پنجرۀ اجرا (Run) باز شود.cmd  را تایپ کنید و «OK» را بزنید تا command prompt ویندوز (برنامۀ داس در محیط ویندوز) باز شود.

تایپ کنید :

wmic

و Enter را بزنید. وقتی رابط WMI آماده شد، تایپ کنید :

diskdrive get status

و دوباره Enter را بزنید. پس از کمی انتظار، وضعی هارد دیسک خود را خواهید دید.

استفاده از یک برنامۀ شخص ثالث برای بررسی سلامت هارد دیسک

شما همچنین می‌توانید از یک برنامۀ شخص ثالث برای بررسی سلامت هارد دیسک استفاده کنید که به غیر از فقط وضیعت خوب یا بد، اطلاعات بیشتری می‌دهد. این برنامه‌ها از همان ویژگی‌های «S.M.A.R.T» استفاده ‌می‌کنند. ولی، به جای تنها ارائۀ وضعیت خوب یا بد، همۀ جزئیات را به شما نشان می‌دهند.

CrystalDiskInfo

به این منظور، CrystalDiskInfo، برنامه‌ای ساده، ولی قدرتمند است. این برنامه رایگان است و بسیار سبک و همۀ اطلاعات لازم را به شما می‌دهد، مثلا دما، وضعیت سلامتی، نوع و ویژگی‌‌های هارد دیسک، و مشخصه‌های دیگری مانند میزان خطای خواندن/نوشتن و زمان چرخش (Spin-up time) و ... .

نرم‌افزار استاندارد، یک فایل .exe به حجم 4 مگابایت است و راه‌انداز آن حاوی تبلیغات است، پس حتما از گزینۀ «Costum Installer» (نصب سفارشی) استفاده کنید و تیک برنامۀ جانبی (ad، تبلیغ) را بردارید. پس از نصب، تنها لازم است که برنامه را اجرا کنید، و همۀ اطلاعات مربوط به هارد دیسک(های) خود را در رابط اصلی خواهید دید. برنامه همچنین (به صورت پیش‌فرض) سلامت هارد دیسک را هر ده دقیقه یک بار بررسی می‌کند و اگر مشکلی باشد به شما هشدار می‌دهد.

برنامه‌های شخص ثالث دیگری هم برای بررسی سلامت هارد دیسک وجود دارد مثلا  Hard Disk Sentinel و HDDScan. این‌ها برنامه‌هایی پیشرفته‌تر با ویژگی‌های بسیار بیشتر هستند، ولی برای یک کاربر معمولی CrystalDiskInfo فوق‌العاده خواهد بود.

نتیجه‌گیری

شما می‌توانید از برنامه‌هایی که در بالا گفته شد استفاده کنید تا سلامت هارد دیسک را در رایانۀ ویندوز خود بررسی کنید. اگر به جزئیات اضافی نیازی ندارید، برنامه‌های داخلی ویندوز برای شما عالی هستند. در غیر این صورت، به شما پیشنهاد می‌دهیم که یک برنامۀ شخص ثالث را برای بررسی سلامت هارد دیسک دانلود کنید.