چگونه برای کامپیوتر(PC) خود بهترین و متعادل ترین قطعات را انتخاب کنیم؟

جمع کردن یک سیستم گیمینگ با کیفیت مناسب، به اندازۀ خرید گران‌ترین CPU یا GPU ساده نیست. برای داشتن تجربۀ کاربری ایده‌آل، راه‌اندازی سخت‌افزار همه‌جانبه‌ و متعادل اهمیت زیادی دارد. یک سیستم «متعادل» سیستمی است که در آن سخت‌افزار برای بارِ کاری خود، مثلاً بازی، مجهز شده است و باید آن را طوری طراحی کرد که از «گلوگاه‌ها» اجتناب شود. با یک رایانه شخصی متعادل، اجزای شما به سطح عملکردی که برای آن طراحی شده‌اند، دست خواهند یافت، بدون اینکه هیچ یک از اجزاء (یا مجموعه‌ای از اجزاء) بیش از حد یا کمتر از حد بهینۀ خود به کار گرفته شود. این یعنی تجربۀ بازی بهتر و در کل تجربۀ کاربری بهتر. همۀ رایانه‌های شخصی باید کاملاً متعادل باشند، اما تمرکز ما، بر روی سخت‌افزار یک سیستم طراحی‌شده برای گیمینگ است. بسیاری از این توصیه‌ها برای سیستم‌های دیگر نیز مناسب هستند.

گلوگاه PC چیست؟

در یک رایانه شخصی، گلوگاه به جزئی گفته می‌شود که آن جزء به علت ضعیف بودن توانایی خود، سخت‌افزارهای دیگر را به خاطر اختلافی که با توانایی بالای آن‌ها دارد محدود می‌کند. درست مثل گلوی یک بطری؛ بطری بزرگی را در نظر بگیرید که گنجایش زیادی دارد، اما چون دهانه یا گلوگاه آن باریک است خروجی‌اش بسیار اندک است. گلوگاه لزوماً به علت کیفیت یا سن اجزاء ایجاد نمی‌شود، بلکه به علت عملکرد آن‌ها به وجود می‌آید. گلوگاه‌ها همچنین فقط مختص سیستم‌های پیشرفته نیستند؛ تعادل در سیستم‌هایی که سخت‌افزار سطح‌پایۀ بیشتری دارند هم به همان اندازه مهم است.

یافتن CPU و GPU سازگار

گلوگاه‌ها منحصر به CPU و GPU نیستند، اما تعامل میان این دو جزء نشان می‌دهد که چگونه یک گلوگاه می‌تواند بر سیستم اثر بگذارد. واحد پردازش مرکزی (CPU) مسئول محاسبۀ عملیاتی مانند ویژگی‌های فیزیکی، صدا، شبکه (نت‌ورک)، داده‌های موقعیتی و موارد بی‌شمار دیگر در بازی‌های رایانه‌ای مدرن است. همچنین دستورات ایجاد تصویر گرافیکی یا رندرینگ را به واحد پردازش گرافیکی (GPU) ارسال می‌کند. این دستورهای CPU حاوی همۀ اطلاعاتی است که GPU نیاز دارد تا تشخیص دهد که چه تصویر گرافیکی‌ای را باید ایجاد کند یا به اصطلاح چه چیزی را رندرینگ کند، از جمله سایه‌ها، بافت‌ها و دیگر داده‌های بصری. این اطلاعات سپس توسط GPU اجرا می‌شوند و در نتیجه تصویری که روی نمایشگر می‌بینید، ساخته می‌شود. اگر سرعت رندرینگ GPU بیشتر از سرعت ارائۀ دستورهای CPU باشد، GPU تا زمانی که مجموعه دستورهای بعدی آماده شوند، بیکار می‌ماند. به این معنی که GPU به بهترین عملکرد خود دست نمی‌یابد و این می‌تواند منجر به رندرینگ فریم‌های کمتری در ثانیه شود. این پدیده یک گلوگاه است زیرا عملکرد GPU به دلیل محدودیت‌های CPU پایین می‌آید. برعکس این هم می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر یک CPU قدرتمند دستورات را سریعتر از رندرینگ GPU به آن ارسال کند، توانایی‌های CPU به دلیل سرعت پایین‌تر GPU محدود می‌شود. سیستم با یک CPU و GPU که توانایی عملکرد نزدیک‌تری به همدیگر دارند، عملکرد بهتری خواهد داشت. نه فقط CPU و GPU بلکه تقریباً هر سخت‌افزاری می‌تواند در ایجاد گلوگاه نقش داشته باشد. در حالت ایده‌آل، سخت‌افزار بیشترین عملکرد خود را داشته و یک جزء از کل سیستم تأثیر مخربی روی دیگر اجزاء نخواهد داشت.

جمع کردن یک سیستم گیمینگ متعادل

وقتی قصد سر هم کردن یک سیستم جدید را دارید، فقط به بازی‌ها و نیاز سخت‌افزاری آن‌ها توجه نکنید، بلکه به تأثیرات احتمالی هر قطعۀ سخت‌افزاری بر روی دیگر قطعات نیز فکر کنید.

پردازنده(CPU)

با اینکه شرایط بهینۀ بازی‌ها متفاوت است و برخی از بازی‌ها بیشتر از بقیه به CPU وابسته هستند، باز هم یک پردازنده با عملکرد بالا، برای یک تجربۀ بازی ایده‌آل حیاتی است، پس انتخاب CPU برای شروع ساخت یک سیستم نقطۀ خوبی است. نیازهای سخت‌افزاری یک کاربر که همزمان با پخش زنده، بازی‌هایی می‌کند که به یک CPU قدرتمند احتیاج دارند، متفاوت از کاربری است که کمتر بازی‌هایی می‌کند که به سخت‌افزار قدرتمند احتیاج دارند. به این فکر کنید که کدام گزینه با نحوۀ استفاده شما از رایانۀ شخصی‌تان هماهنگی بیشتری دارد. پس از انتخاب CPU مناسب برای سیستم خود، در مرحلۀ بعد باید GPUای را انتخاب کنید که می‌خواهید آن را با CPU جفت کنید تا به ساخت متعادلی برسید.

پردازنده گرافیکی(GPU)

درست همانند CPU، انتخاب GPU مناسب، بستگی به بازی‌هایی که می‌کنید و نحوۀ استفاده از سیستم دارد. بیشتر بازی‌های PC گزینه‌های گرافیکی متعددی را ارائه می‌دهند که به شما امکان می‌دهد تجربۀ خود را شخصی‌سازی کنید. این یعنی شما می‌توانید بازی‌های جدیدتر را با یک GPU قدیمی‌تر یا سطح پایه انجام دهید، هرچند ممکن است عملکرد بازی و تجربۀ شما با موانعی روبه‌رو شود. اگر وضوح بالاتر در اولویت باشد، احتمالاً یک GPU سطح بالا بهترین گزینه خواهد بود. اگر وضوح 1080p برای بازی کافی باشد، گزینه‌های شما به طور قابل توجهی بیشتر می‌شود. برای اطمینان از سیستمی متعادل، CPU و GPU نباید فقط با هم سازگاری داشته باشند، بلکه فراتر از آن، آن‌ها باید مکمل هم باشند. آخرین پردازندۀ Intel® Core™ i5 یک CPU سطح پایۀ عالی است، اما اگر با یک GPU مدل GeForce* RTX 3090 جفت شود، سیستم شما تعادل مناسبی نخواهد داشت. به همین ترتیب، آخرین پردازندۀ بازی Intel® Core™ i9 یک انتخاب عالی برای سیستم گیمینگ نیازمند به CPU قدرتمند است، اما اگر با یک GPU سطح پایه جفت شود، پتانسیل کامل CPU بی جهت محدود خواهد شد. در رایانه‌های بازی CPU و GPU، کارشان نزدیک به هم و تنگاتنگ است و به همین دلیل، بهتر است یکی را به ضرر دیگری در اولویت قرار ندهید. هر دو باید همدیگر را قادر بسازند که کارایی‌شان در بالاترین سطح ممکن باشد.

رم(RAM)

رم معمولاً در هنگام بازی یک گلوگاه نیست، مگر اینکه رم کافی نداشته باشید. برای اکثر بازی‌های مدرن، 8 گیگابایت رم، پایۀ خوبی است، اگرچه 16 گیگابایت به سرعت در حال تبدیل شدن به استاندارد است. انتخاب رم، همچنین به نحوۀ استفاده شما از رایانه بستگی دارد. اگر فقط بازی می‌کنید به رم کمتری نیاز دارید نسبت به زمانی که در حال چت کردن در دیسکورد (Discord) یا پخش زندۀ ویدیو در حین بازی هستید. به طور کلی، وقتی صحبت از بازی می‌شود، سرعت اهمیت کمتری از کمیت دارد. اینجا هم، تعادل مطرح است، بنابراین 16 گیگابایت رم بسیار کند ایده‌آل نیست. اما اگر یک مموری مدرن خریداری می‌کنید، 16 گیگابایت رم DDR4 معمولاً به 8 گیگابایت DDR4 با سرعت کمی بالاتر ترجیح داده می‌شود.

حافظه ذخیره سازی(SSD/HDD)

فضای ذخیره‌سازی می‌تواند عملکرد بازی و همچنین تجربه کلی کاربر سیستم را با گلوگاه مواجه کند. این لزوماً بر تنظیمات گرافیکی شما اثر نمی‌گذارد، اما مثلاً اگر از هارد دیسک(HDD) قدیمی استفاده می‌کنید، ممکن است با زمان طولانی‌تری برای بارگذاری روبه‌رو شده یا هنگام بارگذاری بازی به وقفه بربخورید. ساده‌ترین راه‌حل، ارتقاء به درایو حالت جامد (SSD) است که امکان دسترسی سریع‌تر به داده‌ها را نسبت به یک هارد دیسک قدیمی فراهم می‌کند. مموری Intel® Optane™ همچنین می‌تواند با کش کردن (Cashe) فایل‌هایی که بیشتر مورد استفادۀ شما هستند، سرعت دسترسی به HDD را افزایش دهد. پس حتی اگر آمادۀ تعویض HDD خود نباشید، این کار عملکرد سیستم را بهبود می‌بخشد.

مانیتور(Monitor)

نمایشگر شما هم می‌تواند مانند یک گلوگاه عمل کند. اگر از صفحه نمایش 60 هرتز و 1080p استفاده می‌کنید، بیشترین بهره‌بری را از آخرین سخت‌افزار گیمینگ نخواهید داشت. اگر به دنبال سرعت انتقال تصویر (frame rate) یا وضوح بالاتر هستید، باید مطمئن شوید که روی نمایشگری سرمایه‌گذاری می‌کنید که بتواند این ویژگی‌ها را به درستی به نمایش بگذارد، و همچنین در کنار آن یک ترکیب متعادل از CPU و GPU نیاز دارید که قادر به رندرینگ تصاویر نمایشگر باشد.

سخت‌افزارهای دیگر

اگرچه CPU، GPU، RAM، حافظه و نمایشگر بیشترین تأثیر را بر عملکرد بازی دارند، برای ساخت یک سیستم متعادل اجزای دیگری را هم باید در نظر گرفت. منبع تغذیه ممکن است مستقیماً بر سرعت انتقال تصویر (frame rate) اثر نگذارد، اما PSU نامناسب می‌تواند طول عمر سیستم شما را به خطر بیندازد. مادربرد احتمالاً روی گیم‌پلی اثری ندارد، اما می‌تواند گزینه‌های سخت‌افزاری شما را محدود کرده، ارتقاء در آینده را دشوارتر کند و بر روی بعضی از ویژگی‌های کیفی مانند اتصال به شبکه و صدا اثر بگذارد. هر قطعۀ سخت‌افزاری را باید در محیط کار خود در کنار همۀ اجزاء دیگر در سیستم و کمک به ایجاد یک تجربۀ متعادل‌تر در نظر گرفت.

چگونه سیستم خود را متعادل کنیم?

یکی از مزایای رایانه‌های شخصی از پیش ساخته این است که معمولاً طوری طراحی می‌شوند که متعادل باشند. با این حال، اگر سیستم خود را خودتان جمع می‌کنید یا ارتقا می‌دهید، بهتر است سخت‌افزاری بخرید که نه تنها سازگار، بلکه از نظر عملکرد مکمل سخت‌افزارهای دیگر باشد. بهترین راه برای تقسیم بودجه خود را در نظر بگیرید. شما قطعاتی با بالاترین کیفیت را می‌خواهید، اما همچنین می‌خواهید که برای نیازهای خود اولویت‌بندی کنید. مثلاً اگر می‌خواهید وضوح بالاتری را داشته باشید، اختصاص بودجه به نمایشگر با وضوح بالاتر و کارت گرافیک سطح بالا ایده‌آل است. اگر در بازی‌های تیراندازی سریع مانند Call of Duty: Warzone یا VALORANT بازی می‌کنید، اولویت دادن به سرعت انتقال تصویر (frame rate) همراه CPU گیمینگ مناسب و نمایشگر با سرعت دوباره‌سازی (refresh rate) بالاتر منطقی است.

چند نمونه از کامپیوترهای گیمینگ با کانفیگ متعادل